در دنیای موتورسیکلت‌های ساید-بای-ساید (UTV)، گیربکس CVT یا همان گیربکس متغیر پیوسته یکی از رایج‌ترین سیستم‌های انتقال قدرت محسوب می‌شود. این نوع گیربکس که ابتدا در خودروهای اقتصادی و سپس در فرمول ۱ مطرح شد، حالا در مدل‌هایی نظیر Can-Am Maverick X3 ،Polaris RZR و حتا Kawasaki Teryx H2 سوپرشارژ با قدرت ۲۵۰ اسب‌بخار نیز استفاده می‌شود.
CVT در عمل به راننده اجازه می‌دهد تا همیشه در بازه بهینه دور موتور باقی بماند، بدون نیاز به تعویض دنده سنتی. اما نقطه‌ضعف این سیستم در همین‌جاست: نسبت دنده‌ها از ابتدا توسط کارخانه تعریف شده‌اند و امکان تغییر آن‌ها در حین رانندگی وجود ندارد. به بیان ساده‌تر، اگر CVT خودروی شما برای شرایط شهری تنظیم شده باشد، در مسیرهای کوهستانی یا آفرودی شدید، آن عملکرد ایده‌آل را نخواهد داشت. برای تغییر این رفتار باید دست به تغییرات فنی سنگین زد.
اما به‌نظر می‌رسد پولاریس، بار دیگر با یک نوآوری مهم، قواعد بازی را تغییر داده است. طبق پتنتی که توسط وب‌سایت RideApart کشف شده، پولاریس در حال توسعه‌ی نسل جدیدی از گیربکس‌های CVT است که می‌توانند در حین حرکت نسبت دنده را تغییر دهند.
پولاریس (Polaris) یکی از شناخته‌شده‌ترین برندهای آمریکایی در حوزه تولید وسایل نقلیه آفرودی، اسنوموبیل و ATV است که از سال ۱۹۵۴ فعالیت خود را آغاز کرده است. این شرکت با تمرکز بر نوآوری و عملکرد بالا، محصولاتی مانند سری RZR و Ranger را عرضه کرده است که در میان حرفه‌ای‌های آفرود از محبوبیت ویژه‌ای برخوردارند. پولاریس همچنین نقش مهمی در توسعه فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های تعلیق هوشمند و گیربکس‌های پیشرفته ایفا کرده است. تعهد این برند به کیفیت و مهندسی دقیق، آن را به یکی از پیشگامان صنعت وسایل نقلیه تفریحی و کاربردی تبدیل کرده است.
در متن پتنت آمده است که CVTهای مکانیکی (به‌خصوص آن‌هایی که از تسمه‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند) از نظر ساخت مقرون‌به‌صرفه‌تر از CVTهای هیدرولیکی یا الکترونیکی هستند. به همین دلیل هم اکثر خودروسازان، از جمله پولاریس، تمایل دارند از این نوع گیربکس بهره ببرند.
اما مشکلی که این پتنت به آن اشاره می‌کند این است که گیربکس‌های CVT معمولی پس از نصب روی خودرو دیگر قابلیت تغییر یا تنظیم حین رانندگی را ندارند. پتنت جدید پولاریس دقیقاً همین محدودیت را هدف گرفته است. این سیستم جدید، با استفاده از مکانیزم‌هایی مکانیکی، الکتریکی یا پنوماتیکی، می‌تواند موقعیت پولی‌های متحرک داخل گیربکس را به‌صورت بلادرنگ تغییر دهد؛ یعنی نسبت دنده را به‌صورت دستی یا اتوماتیک، هنگام رانندگی بالا یا پایین ببرد.
به زبان ساده‌تر، راننده می‌تواند در لحظه انتخاب کند که آیا به گشتاور بیش‌تر در سرعت پایین نیاز دارد یا به نسبت دنده‌ای سبک‌تر برای سرعت‌های بالا. این ویژگی نه‌تنها باعث تطبیق بهتر خودرو با شرایط مسیر می‌شود، بلکه کارایی آن را به‌شکل چشم‌گیری افزایش می‌دهد.
تصاویر پتنت، این سیستم را در بستر یک Polaris RZR نشان می‌دهند. البته این مدل معمولاً برای ثبت اختراعات به‌عنوان نمونه استفاده می‌شود و هنوز مشخص نیست که این تکنولوژی دقیقاً روی کدام محصول تجاری معرفی خواهد شد. با این حال، با توجه به این‌که RZR یکی از پرچم‌داران آفرودی پولاریس محسوب می‌شود، احتمال این‌که نخستین میزبان این فناوری باشد، بسیار بالاست.
در مجموع، اگر این فناوری به مرحله تولید انبوه برسد، می‌تواند تعریف جدیدی از کارایی و تطبیق‌پذیری در خودروهای آفرودی ارائه دهد. این نوآوری به رانندگان اجازه می‌دهد تا بسته به شرایط مسیر، عملکرد گیربکس را در لحظه تغییر دهند؛ از حرکت نرم و دقیق در مسیرهای سنگلاخی گرفته تا سرعت‌گیری روان در مسیرهای باز و هموار. اقدام تازه پولاریس، نه‌فقط پاسخی هوشمندانه به محدودیت‌های فنی CVTهای سنتی است، بلکه می‌تواند نقطه عطفی در مسیر تکامل گیربکس‌های آفرودی و زمینه‌ساز ورود دیگر برندها به رقابتی تازه در این حوزه باشد.
منبع خبر: اسب بخار