تسمه تایم چیست
یکی از مهمترین بخشهای خودرو تسمه تایم است. در واقع بدون تسمه تایم خودرو روشن نمیشود. تسمه تایم با قرار گرفتن بر روی میل لنگ و میل سوپاپ این دو ناحیه را به هم متصل میکند. همچنین وظیفه زمانبندی میل سوپاپها نیز توسط تسمه تایم انجام میشود. به این صورت که با دو دور چرخش میللنگ، میلسوپاپ یک دور میچرخد.
در برخی خودروها نیز از زنجیر تایم استفاده شده است. که مزیت زنجیر تایم نسبت به تسمه تایم داشتن عمر طولانیتر و حتی برابر با عمر پیشرانه خودرو است. زنجیر تایم به دلیل آهنی بودن سروصدای زیادی را تولید میکند و هزینه و تعمیر آن سختتر است.
پاره شدن تسمه تایم و مشکلات آن
اگر تعویض تسمه تایم در زمان مناسب انجام نشود، امکان پاره شدن هست. این اتفاق خسارات زیادی را به خودرو وارد میکند. اولین جایی که به آن آسیب جدی میرسد، سوپاپها هستند. در داخل سیلندر پیستونها و سوپاپها قرار دارند و به دلیل زمانبندی مناسب سوپاپها، میل سوپاپها و پیستونها برخوردی با یکدیگر ندارند. به همین دلیل در زمان خرابی تسمه تایم این برخورد بین پیستونها و سوپاپها ایجاد میگردد. خرابی و کج شدن سوپاپها و آسیب جدی به سیلندر میتوانند جزو حوادث پارگی تسمه تایم باشند.
در صورت خرابی یا پارگی تسمه تایم در هر کدام از خودروها چه اتفاقی میافتد؟
خودروهای شرکت پژو بیشترین آسیب را میبینند و آسیب به سوپاپها و در نهایت نیاز به تعمیر موتور است. در پرایدهای مدل پایین به دلیل کوتاه بودن شاتونها آسیبی به سوپاپها نمیرسد. اما در پرایدهای یورو 4 نیز همانند پژو آسیب به سوپاپ میرسد.
نکته مهم دیگری که وجود دارد تسمه دینام است. تسمه دینام عمر بسیار کمتری دارد و معمولا بعد از هر 20 هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارد. در صورت پاره شدن تسمه دینام تکههای آن وارد محفظه تایمینگ شده و سبب پاره شدن تسمه تایم میگردد.
زمان تعویض تسمه تایم
تعویض تسمه تایم بستگی به عملکرد و کارکرد ماشین دارد. یعنی نمیتوان کیلومتر مشخصی را برای تعویض آن در نظر گرفت. به طور معمول اما اگر کارکرد خودرو به 60 هزار کیلومتر رسید یعنی زمان تعویض تسمه تایم است.
اما نمیتوان صرفا به کیلومتر خودرو اکتفا نمود چرا که ممکن است خودرو چندین سال کار نکرده باشد. از زمان تولید تسمه تایم 3 تا 5 سال میتوان از آن استفاده کرد. پی در نتیجه هم باید کیلومتر و هم زمان تولید تسمه تایم را مدنظر قرار داد.
تعویض تسمه تایم در صورت وجود علائم: افزایش دود خروجی از اگزوز که نشاندهنده به درستی انجام نشدن عمل احتراق در موتور و زنگ خطر پارگی تسمه تایم است. علامتی دیگر استارت نخوردن ماشین است، وقتی خودرو استارت میخورد میل لنگ به گردش در میآید و بعد هم سیکل احتراق موتور صورت میگیرد. وقتی تسمه تایم خراب شود، انتقال بین میل لنگ و سوپاپ به درستی انجام نمیشود و خودرو روشن نمیگردد. بد کار کردن موتور در هنگام حرکت و کاهش قدرت موتور از دیگر علائم پارگی تسمه تایم است.
نکته مهم دیگر تعویض بلبرینگ تایم همزمان با تعویض تسمه تایم است. بلبرینگ معمولا طول عمر بیشتر دارد و هر 100 هزار کیلومتر باید تعویض گردد. اما هنگام تعویض تسمه تایم باید حواستان باشد که این قطعه را نیز تعویض کنید.
بهترین زمان تعویض تسمه تایم در انواع خودروها در جدول زیر قرار داده شده است.
نام خودرو | کیلومتر رانده شده |
پژو 405 | 70 هزار کیلومتر |
زانتیا | 65 هزار کیلومتر |
تندر 90 | 40 هزار کیلومتر |
پراید | 100 هزار کیلومتر |
مگان | 60 هزار کیلومتر |
مزاد 323 | 70 هزار کیلومتر |
ریو | 65 هزار کیلومتر |
پژو 206 تیپ 2 | 70 هزار کیلومتر |
رانا | 60 هزار کیلومتر |
پژو 206 تیپ 5 | 60 هزار کیلومتر |
اگر خودرو شما در لیست بالا قرار ندارد نگران نباشید و با مراجعه به کاتالوگ خودرو میتوانید اطلاعات در خصوص زمان مناسب تسمه تایم را پیدا کنید.
نکات مهم درباره تسمه تایم
1- زمان تعویض تایم را مشخص کنید و به طور منظم آن را چک کنید.
2- هرگونه شکستگی درسطح، بدنه، جدا شدن لایهها و پریدگی لبه دندانهها خطر جدی برای تسمه تایم محسوب میشود.
3- در زمان تعویض تسمه تایم حتما قطعات دیگر همچون پولی، هرزگردها و واترپمپ نیز تعویض گردند.
4- از قرار دادن جعبه ابزار و همچنین تا خوردن آن خودداری کنید.
کلام آخر
همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم تعویض نکردن تسمه تایم و پاره شدگی آن باعث خسارتهای زیادی میگردد. در هنگام تعویض آن حتما به مابقی قطعات همچون تسمه دینام، بلبرینگ تایم، پولی و واترپمپ توجه کنید. میانگین کیلومتر مشخص شده برای تعویض تسمه تایم هر 60 هزار کیلومتر است. اما باید به عملکرد خودرو نیز توجه نمود.
اگر قصد خرید خودرو کارکرده یا دست دوم را دارید حتما باید از یک کارشناس خودرو حرفهای جهت بررسی آن استفاده نمایید. زیرا در هنگام کارشناسی خودرو وضعیت عمومی آن و کهنگی تسمه تایم مشخص میشود. یکی از بخشهای مهم کارشناسی فنی خودرو و بررسی تسمه تایم آن است.