سیستم تعلیق بادی یکی از بهترین سیستم های تعلیق در تمام وسایل نقلیه بوده که در کامیون ها هم چند سالی است رواج پیدا کرده‌اند. در ادامه به معرفی این سیستم تعلیق در کامیون ها خواهیم پرداخت.
سیستم تعلیق یکی از اجزای حیاتی در تمام وسایل نقلیه خصوصا وسایل نقلیه سنگین مانند کامیون هاست. همانطور که می دانید این سیستم وظیفه جذب ضربات، شوک ها و ارتعاشات ناشی از عبور از سطوح ناهموار را بر عهده دارد.
سیستم تعلیق اگر در هر خودرویی وجود نداشت اتفاقات بسیار بدی رخ می داد و صدمات گاها جبران ناپذیری را وارد می کرد. از خرد شدن و نابود قطعات مختلف در خودرو گرفته تا ضربات بسیار زیادی که به سرنشینان منتقل می شد، همه و همه در صورت نبود سیستم تعلیق در بدترین حالت ممکن رخ می داد.
سیستم تعلیق بادی چیست؟
سیستم تعلیق بادی (Air Suspension) از میان تمام انواع سیستم تعلیق به دلیل ویژگی های بسیار خوبی که دارد در بسیاری از کامیون ها و تریلرها استفاده می شود. این نوع از سیستم تعلیق به سبب ویژگی های منحصر به فردی که دارد به کار رفتنش در کامیون ها و کشنده ها باعث شده تا بسیاری از مشکلات ناشی از بارهای سنگین بر طرف شود.
سیستم تعلیق بادی با استفاده از هوای فشرده، ارتفاع کامیون را تنظیم کرده و ضربات را جذب می کند. زمانی که کامیون در حال عبور از جاده‌ای ناهموار است یا بار سنگینی را حمل می کند، فشار هوا در کیسه های بادی تغییر کرده تا ارتفاع کامیون متعادل و ثابت باقی بماند. یکی از کارهای این سیستم استفاده در محورهایی است که بالاگیر دارند.
سیستم تعلیق بادی همانطور که از نامش مشخص است به جای استفاده از فنرهای فلزی معمولی، از کیسه های هوا که به اصطلاح به آن بالون گفته می شود بهره مند شده تا ضربات مختلف را جذب کند. سیستم تعلیق بادی ویژگی های بسیار خوب و قابل توجهی دارد اما در مقابل نکات منفی هم در رابطه آن وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
سیستم تعلیق بادی از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
کیسه‌های هوا (بالون)
این کیسه ها همانطور که پیشتر اشاره کردیم به اصطلاح بالون نام دارند. این بالون ها از جنس نوعی لاستیک بسیار مقاوم و تقویت شده هستند و با هوای فشرده پر می شوند. به تبع تغییر فشار هوا در این کیسه ها ارتفاع و سختی سیستم تعلیق را تنظیم می کند.
کمپرسور هوا
کمپرسور وظیفه تامین هوای فشرده مورد نیاز برای پر کردن کیسه ها را بر عهده دارد. این کمپرسور بیشتر به صورت الکتریکی کار کرده و گاهی هم به صورت مکانیکی فعالیت می کند.
شیرهای کنترل (والف ها)
این شیرها فشار هوای وارد شده به کیسه ها را تنظیم کرده و به تعادل مناسب کامیون کمک بزرگی می کنند.
مخزن ذخیره هوا (تانک هوا)
تانک هوا برای نگهداری هوای فشرده و تامین مداوم آن در مواقع لازم استفاده می شود.
کنترلر الکترونیکی (ECU)
در سیستم‌های مدرن، یک کنترلر الکترونیکی که در واصل به آن ECU می گوییم، تنظیم ارتفاع و فشار را بر اساس شرایط جاده و بار کامیون انجام می دهد.
لوله ها و شیلنگ های هوا
این اجزا وظیفه انتقال هوا از کمپرسور به کیسه های هوا و دیگر قسمت‌های سیستم را دارند.
مزایا و معایب سیستم تعلیق بادی در کامیون ها چیست؟
راحت تر شدن رانندگی
قابلیت تنظیم ارتفاع کامیون
افزایش عمر لاستیک ها
کمتر شدن استهلاک وارد بر قطعات مختلف
پایداری بیشتر و بهتر و جاده
هزینه های نگهداری بالا
تعمیرات زمان بر و پر خرج
نیاز به رسیدگی بالا
بالا بردن مصرف سوخت (نسبی)
انواع سیستم تعلیق بادی در کامیون ها:
تا اینجای کار با این سیستم تعلیق و نحوه عملکرد آن آشنا شده و مزایا و معایب آن را هم شناختید. اما سیستم تعلیق در کامیون ها یک نوع نبوده و انواع مختلفی دارد که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
سیستم تعلیق بادی مستقل (Independent Air Suspension):
در این نوع تعلیق بادی، هر چرخ به صورت مستقل با یک بالون جداگانه کار کرده و کنترل می شود. در این نوع تعلیق بادی، کنترل بهتری روی هر چرخ فراهم شده و راحتی رانندگی و پایداری بیشتری به ویژه در جاده‌های ناهموار بوجود خواهد آمد. این سیستم تعلیق بیشتر در کامیون‌های لوکس، اتوبوس‌ها و وسایل نقلیه‌ای که به حداکثر راحتی نیاز دارند.
سیستم تعلیق بادی محور مستقل (Solid Axle Air Suspension):
در سیستم تعلیق بادی محور مستقل، کیسه های هوا روی هر محور مستقل نصب شده و کل محور به کمک این بالون ها کنترل می شود. از ویژگی های این سیستم می توان به سادگی و مقاوم تر بودن نسبت به سیستم مستقل اشاره کرد و کاملا مناسب برای بارهای سنگین است.
سیستم تعلیق بادی تک محوری (Single Axle Air Suspension):
این سیستم برای یک محور خاص طراحی شده و بیشتر در کامیون‌هایی با محورهای چندگانه استفاده می شود. این سیستم برای بهینه سازی عملکرد در محور خاص به کار رفته و در نتیجه باعث کاهش وزن کلی سیستم خواهد شد. این سیستم در کامیون هایی که تنها یک محور به سیستم تعلیق بادی نیاز دارد به کار می رود.
سیستم تعلیق بادی چند محوری (Multi-Axle Air Suspension):
این مدل از سیستم تعلیق بادی برای کامیون ها یا تریلرهایی با محورهای متعدد طراحی شده و تمامی محورهای متصل به سیستم تعلیق بادی همزمان کنترل خواهند شد. این مدل، قابلیت توزیع وزن بین محورهای مختلف را فراهم کرده و مناسب برای حمل بارهای سنگین و بزرگ است که در تریلرهای کفی، کمرشکن‌ها و وسایل نقلیه سنگین با بار زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم تعلیق بادی با کنترل الکترونیکی (Electronically Controlled Air Suspension – ECAS):
در این نوع تعلیق بادی جذاب سیستم تعلیق بادی توسط کنترلر الکترونیکی (ECU) مدیریت می شود. این سیستم پیشرفته قابلیت تنظیم خودکار ارتفاع و فشار بالون های هوا را داشته به خاطر دقت بالا در تنظیم ارتفاع و تعادل کامیون سبب می شود تا عملکرد کامیون در شرایط مختلف جاده‌ای بهینه شود.
سیستم تعلیق بادی کمکی (Auxiliary Air Suspension):
این نوع سیستم به عنوان مکمل سیستم تعلیق اصلی (بیشتر فنرهای فلزی) استفاده شده و بار اضافی را تحمل می‌کند. از ویژگی های این سیستم می توان به کاهش فشار وارده بر سیستم تعلیق اصلی و مقرون به صرفه تر بودن نسبت به سیستم تعلیق تمام بادی اشاره کرد. این سیستم در کامیون هایی که گاهی بارهای سنگین حمل می کنند مورد استفاده قرار می گیرد.