خودرو برای نسل جوان ایران به آرزویی دستنیافتنی تبدیل شده است. ماشینبازی و علاقه به خودرو که روزی یکی از سرگرمیها و انگیزههای اصلی جوانها بود، حالا جای خود را به حسرت و ناامیدی داده است. خرید خانه سالهاست رؤیایی دوردست شده است و حالا خودرو نیز که علاوه بر علاقه، یک ضرورت و وسیله رفاه محسوب میشود، به هدفی تقریباً محال تبدیل شده است.
سالها پیش یک جوان ایرانی میتوانست با چند سال پسانداز و کار مداوم، امید داشته باشد که صاحب خودرو شود و این وسیله نه تنها نیاز حملونقل او را برطرف کند، بلکه بخشی از هویت و لذت زندگیاش باشد. اما امروز وضعیت کاملاً متفاوت است. با حداقل حقوق وزارت کار حدود ۱۵ میلیون تومان در ماه، خرید حتا یک خودروی دستدوم سالم نیازمند حداقل ۵۰۰ میلیون تومان سرمایه است. این یعنی یک جوان باید بیش از سه سال تمام حقوق خود را پسانداز کند تا بتواند یک خودروی کارکرده، که شاید از رده خارج شده باشد، بخرد، و البته این در حالی است که هزینههای زندگی روزمره را در نظر نگیریم.
برای خرید خودروهای صفرکیلومتر ایرانی نیز حداقل یک میلیارد تومان لازم است که این عدد با حقوق فعلی به حدود شش سال کار تماموقت بدون هیچ خرج دیگری میرسد. این محاسبات در حالی خوشبینانه هستند که قیمت خودروها در ایران بهطور مداوم افزایش مییابد و تورم سالانه بالای ۴۰ درصد، قدرت خرید را به شدت کاهش داده است.
خودرو؛ از سرگرمی تا حسرت
ماشینبازی روزی یکی از سرگرمیهای جوانان ایرانی بود. جمع شدن کنار یک خودرو، تیونینگ ساده، رانندگی در شبهای تابستان و حتا رقابتهای دوستانه، بخشی از فرهنگ جوانی بود، اما حالا این علاقه جای خود را به حسرت داده است. بسیاری از جوانان زیر ۳۰ سال حتا یک بار هم تجربه مالکیت خودرو را نداشتهاند و با ادامه وضع کنونی امکان بدتر شدن شرایط هم وجود دارد. این وضعیت نه تنها بر کیفیت زندگی تأثیر منفی گذاشته، بلکه انگیزههای جوانی مانند استقلال را نیز از بین برده است.
خرید خانه، خودرو و تشکیل خانواده سه خواسته اساسی جوانان ایرانی محسوب میشود. خرید خانه سالهاست به رؤیایی دوردست تبدیل شده و قیمت آپارتمان در شهرهای بزرگ چندین برابر درآمد سالانه یک کارمند است. حالا خودرو نیز به همین سرنوشت دچار شده است. تشکیل خانواده هم با این شرایط اقتصادی به تعویق افتاده و بسیاری از جوانان به دلیل نداشتن استقلال مالی، ازدواج را به آیندهای نامعلوم موکول کردهاند.
تورم مزمن، افزایش مداوم قیمت ارز، سیاستهای انحصاری خودروسازی داخلی، کمبود تولید و کیفیت پایین خودروهای موجود، همه دست به دست هم دادهاند تا بازار خودرو از دسترس نسل جوان خارج شود. خودروهای وارداتی لوکس با قیمتهای نجومی فقط برای قشر مرفه قابل خرید هستند و خودروهای داخلی نیز با وجود قیمت بالا، کیفیت و ایمنی پایینی دارند. در این شرایط، یک جوان با درآمد متوسط حتا نمیتواند به فکر خرید قسطی باشد، چون اقساط ماهانه خودروهای یک میلیاردی بیش از دو برابر حقوق اوست.
این حسرت نه تنها اقتصادی، بلکه روانی و اجتماعی نیز است. جوانانی که نمیتوانند به اهداف ساده زندگی مانند داشتن خودرو برسند، انگیزه خود را برای کار و تلاش از دست میدهند. مهاجرت، افسردگی و کاهش امید به آینده از پیامدهای این وضعیت است. بسیاری از کارشناسان اجتماعی میگویند این نسل در حسرت چیزهایی پیر میشود که برای نسلهای قبلی کاملاً عادی بود.
اکنون شاهد آن هستیم که خودرو برای جوان ایرانی دیگر یک وسیله حملونقل یا سرگرمی نیست؛ به نماد نابرابری و دور شدن از آرزوهای ساده زندگی تبدیل شده است. در حالی که در بسیاری از کشورها یک جوان به سادگی میتواند صاحب خودرو شود، در ایران این آرزو نیازمند سالها پسانداز بدون هیچ خرج دیگری است. تا زمانی که سیاستهای اقتصادی، تورم و بازار خودرو اصلاح نشود، نسل جوان در حسرت خودروی مناسب پیر خواهد شد و این حسرت روح و انگیزه یک نسل را خدشهدار میکند.
منبع خبر: اسب بخار