گزارش جدید پژوهشکده پولی و بانکی از کاهش موجودی انبار خودروسازان خبر می دهد. در حالت عادی این اتفاق به منزله تقاضای افزایشی تلقی می شود. اما در شرایط فعلی از ناتوانی در پر کردن انبارها خبر می دهد. آیا این گزارش بیان کننده نشانه های بحران در جاده مخصوص است؟
جدیدترین گزارش ماهانه پژوهشکده پولی و بانکی درباره وضعیت صنایع بورسی نشان می دهد که موجودی انبار خودروسازان (صنعت خودرو و قطعه سازی) در یک سال گذشته (از خرداد ۱۴۰۳ تا خرداد ۱۴۰۴) ۰.۸ درصد پیدا کرده است. این کاهش موجودی در سه ماه ابتدایی سال جاری ۲.۷ درصد بوده است. همچنین این گزارش نشان می دهد که موجودی انبار خودروسازان در خرداد نسبت به اردیبهشت ۱۰.۷ درصد کاهش یافته است.
این افت موجودی در شرایطی رخ داده که تولید نیز افت داشته است. بنابراین نباید موجودی انبارها افت پیدا می کرد. اما به گفته کارشناسان: «تخلیه ناگهانی موجودی انبار در شرایطی که هم تولید و هم فروش با افت مواجه شده‌‌‌اند، می‌تواند به معنای واکنشی اضطراری به فشار نقدینگی و الزامات مالی کوتاه‌‌‌مدت باشد. در واقع، خودروسازان برای تأمین جریان نقدی و جلوگیری از وخامت بیش‌تر صورت‌‌‌های مالی، به ناچار به فروش ذخایر انبار روی آورده‌‌‌اند.»
در حالت عادی خالی شدن انبار به معنای رشد تقاضا تعبیر می شود، اما در شرایط فعلی کاهش موجودی از ناتوانی در پر کردن انبار برای جلوگیری از توقف تولید خبر می دهد.
پیش از این نیز مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش در بهمن ماه ۱۴۰۳ گزارش از شاخص موجودی انبار صنایع بورسی منتشر کرد. براساس این گزارش در تابستان سال ۱۴۰۳ شاخص کل موجودی انبار صنعت به عدد ۱۲۱.۸ رسیده که نسبت به فصل مشابه سال قبل رشد منفی ۷.۷ درصدی داشته است. نسبت موجودی انبار به فروش کل صنعت نیز به عدد ۰.۳۱ رسیده است. این یعنی به اندازه حدود یک‌سوم فروش شرکت‌های صنعتی به شکل موجودی انبار باقی می‌ماند. این رقم نسبت به میانگین رقم ثبت‌شده برای فصول تابستان بازه مورد مطالعه پایین‌تر است.
گزارش مرکز پژوهش های مجلس می گوید: «مقدار شاخص موجودی انبار صنعت خودرو و قطعات که در تابستان ۱۴۰۳ برابر ۷۱.۶ است. این شاخص در طول دو سال گذشته یک روند ملایم افزایشی را نشان می دهد. هر چند که از قله تاریخی خود فاصله قابل توجهی دارد. افزایش موجودی انبار خودروهای سنگین نقش زیادی در بالارفتن شاخص داشته است. همچنین نسبت موجودی انبار به فروش ۰.۳۵ است؛ متوسط نسبت از ۱۴۰۱ تا انتهای تابستان ۱۴۰۳ برابر ۰.۱۹ و از ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ برابر ۰.۵۲ بوده است که نشان می دهد شاخص کاهش قابل ملاحظه ای داشته است.»
مقایسه این دو گزارش نشان می دهد که وضعیت خودروسازان نسبت به تابستان سال گذشته نامساعد تر شده است، اما نگران کننده و قابل تأمل این است که خالی شدن انبارها می تواند به کاهش تولید و عرضه منجر شود. امری که می تواند طرف تقاضا را سنگین تر از طرف عرضه کند و باز هم منجر به انفجار قیمت ها شود.
منبع خبر: اسب بخار